Budownictwo wiejskie – chałupa gburska
Do najbardziej charakterystycznych budowli tego regionu należały zagrody gburskie. Zagroda, jaką dziś można już tylko oglądać w skansenach, ukształtowała się na przełomie XVII i XVIII w., choć nie jest wykluczone, że istniały w wiekach wcześniejszych. Ich geneza nie jest do końca wyjaśniona. Badania archeologiczne wykazały, że budowle ze słupami podtrzymującymi wysunięty dach były wznoszone na tym terenie już w XII i XIII wieku, choć typ taki był dosyć powszechny w całej Europie. Interesujące, że pewna grupa badaczy niemieckich postawiła tezę o słowiańskim rodowodzie podcienia. Brak ich bowiem w ludowym budownictwie Skandynawii, a niemiecka nazwa podcienia ma być wiernym tłumaczeniem polskiej. Dla równowagi inni upierali się przy ich germańskim rodowodzie. Typową zagrodę tworzyły prostokątna ogrodzona działka z okazałą bramą, domem mieszkalnym, stodołą, oborą, owczarnią i szeregiem innych budynków gospodarczych. Najciekawszym elementem była drewniana chałupa budowana z belek łączonych na jaskółczy ogon, ustawiana zwykle ścianą szczytową do drogi. Największą ich ozdobą były podcienia umieszczane wzdłuż jednej ze ścian lub na narożu. Podcienia, które w chatach gburskich przyjęły formę arkad wspartych na drewnianych słupach, dawały cień w czasie upałów a także umożliwiały prowadzenie drobnych prac gospodarskich podczas słoty.
Latarnie morskie
Jeszcze w końcu ubiegłego wieku krajobraz tej nadmorskiej krainy wzbogacały wieże licznych wiatraków i latarni morskich. Dziś jedynie ceglane i kamienne mury latarń oparły się siłom przyrody i historii, urozmaicając monotonny nieco krajobraz (Jarosławiec, 1900 r.; Rozewie, 1821-1978 i 1875 r.; Hel, 1806-26 (nie istnieje) i 1942 r.).
Najnowsze komentarze