Lublewko
Do Lublewka można dostać się bezpośrednio z Osiek, jadąc 2,5 km na południowy wschód. Druga droga prowadzi z Choczewa, biegnąc 3 km w kierunku wschodnim. Lublewko to niewielka wioska, którą tworzą stojące wzdłuż głównej drogi domki.
Przejeżdżając tędy, warto zatrzymać się na chwilę przy piętrowym skromnym dworku. Długi, niski budynek przykrywa dwuspadowy dach wykładany podwójnie karpiówką. Dworek jest tak długi, że zmieściło się tu aż dwanaście okien wystających z dachu. Każdą taką lukarnę wzmacniają metalowe, ukryte w ścianie belki. Po dwóch stronach okienek wystają kotwie (metalowe zakończenia belek), które, co ciekawe, mają różne kształty, pełniąc jednocześnie funkcję ozdobną. Na tyłach dworku, który należy do stacji hodowli roślin, panuje sielankowa wiejska atmosfera: po podwórku chodzą skromne indyczki i błyszczące w słońcu perliczki, świetnie komponujące się na pamiątkowej fotografii.
We wsi znajduje się sklep i przystanek PKS; autobusy kursują do Wejherowa, Pucka, Choczewa, Lubiatowa, Kopalina.
Lublewo
Tuż na Lublewkiem, zaledwie kilometr na południe od drogi głównej, znajduje się Lublewo, występujące na mapie z przydomkiem Lęborskie.
Jeśli masz czas, możesz tu zajrzeć, włócząc się po okolicy na rowerze, i obejrzeć różowawy, opatrzony zielonymi żaluzjami dwukondygnacyjny dwór. Budynek z końca XIX w., przypominający willę w powiększeniu, posiada półokrągłe okna ujęte w kolumienki przechodzące w opaski. Część wejściowa lekko wystaje poza linię ścian. Od strony zniszczonego parku widać niewielką werandę, nad nią balkony. Jak przystało na samowystarczalnych junkrów, obok dworu właściciele wnieśli niegdyś folwark z olbrzymimi budynkami gospodarczymi z cegły i kamienia.
Żelazna
Jadąc z Choczewa w kierunku południowo zachodnim, po 3 km dojeżdża się do Żelaznej; dla tej niespecjalnie ciekawej wioski raczej nie warto nadkładać drogi, chyba że znalazła się na trasie.
Majątek, wymieniony po raz pierwszy w 1378 r., w XVI w. należał do rodzin Rostke i właśnie Zelazińskich. Ci ostatni utrzymali ziemie z krótką przerwą do połowy XIX w. Wtedy swoje majątki miały też rodziny Bronte, Lutow i Stojentin.
Do dziś stoi tu niezbyt ciekawy dwór zbudowany pod koniec XIX w. Budynek składa się z dwóch; części, niższej parterowej przykrytej naczółkowym dachem oraz piętrowej, którą nakrywa dach czterospadowy.
W pobliżu dworu rozciąga się park, gdzie rosną choiny kanadyjskie, wejmutki, cyprysik nutkajski a także cisy pospolite, jodły białe, świerki oraz kasztanowce białe i czerwone.
Autobusy PKS kursują stąd do Choczewa i Lęborka.
Zwartowo
Zwartowo leży 4 km na południe od drogi nr 213 za Żelazną (przy drodze głównej widać drogowskaz).
Dziś można tu zobaczyć duży kremowy pałac, który obecnie mieści ośrodek wczasowy należący do Ministerstwa Sprawiedliwości. Jednocześnie pełni rolę ośrodka resocjalizacji więźniów (widocznie pracownicy wymiaru sprawiedliwości chcą mieć swoich podopiecznych na oku także w czasie wakacji). Ciekawostką jest to, że więźniowie pracują tu i zarabiają pieniądze, a ośrodek cieszy się wśród nich dużą popularnością. Trafiają u osoby skazane za lżejsze przestępstwa, wychodzące na wolność za kilka miesięcy. Dwupiętrowy pałac wzniesiony w I połowie XIX w., przebudowany został w 1910 r. Budynek kształtem przypomina literę „L”. Bryłę przykrywa naczółkowy dach z podniesioną – połacią w części centralnej. Elewacja frontowa posiada aż trzynaście okien ujętych w opaski, ozdobny szczyt i przeszklone zadaszenie w formie ganku. Po schodkach schodzi się do przestronnego i zadbanego – dzięki pracy więźniów – parku. Rosną w nim najrozmaitsze drzewa: cyprysiki, żywotniki, limby, jodły biała i kaukaska, dwa rodzaje dębu – błotny i czerwony, kasztany jadalne oraz tulipanowce amerykańskie. Występuje tu buk zwyczajny o obwodzie ponad 300 cm, jesion wyniosły mający obwód ponad 400 cm, jak i stare klony, kasztanowce, lipy i wiązy.
Na górce stoi wzniesiony z ciemnoczerwonej cegły kościół z 1929 r. pod wezwaniem św. Józefa. W ośrodku wczasowym Relaks (tel. 058-723-315 28), jeszcze do niedawna zamkniętym dla indywidualnych turystów, jest kilkadziesiąt miejsc w pokojach 2, 3-os., działa też basen i kort. W ośrodku, czynnym od poł. VI do IX panują umiarkowane ceny, planuje się też otwarcie restauracji. We wsi znajduje się poczta – tel. 723-315 (centrala). Autobusy PKS kursują pomiędzy Lęborkiem a Choczewem.
Startow, zwany w późniejszych wiekach także Swartow i Scwartow, po raz pierwszy pojawił się w dokumentach w 1364 r.
Od lat 30. XV w. do połowy XVIII w. należał do rodu von Jatzkow, potem majątek kupiła rodzina von Krokow.
W 1747 r. nowy właściciel Freidrich von Somnitz wzniósł pierwszy parterowy dom. Później majątek zmieniał właścicieli, w końcu w 1853 r. wieś kupił baron z Maklenburgii, von Hemmer Stein, który podwyższył dwór o jedno piętro i założył park. Od 1885 r. mieszkali tu von Schierstadt, a od 1904 r. Ktister z Pischen. W tym czasie we wsi znajdował się folwark, gorzelnie, szkoła, sklep oraz zakład szewski.
Najnowsze komentarze