Strój
„Kaszubi są bardzo dorodni, a ubierają się równie skromnie jak chłopi pomorscy (zachodnio-pomorscy). Kaszubki wyróżniają się skromnym strojem. Noszą brązową, prawie czarną [zależnie od barwy swych owiec] spódniczkę ułożoną w pasie w wiele drobnych fałdek, ponadto z tego samego materiału coś w rodzaju kaftanka, który mógłby ładnie uwypuklić talię, gdyby ją miały. Pod tym kaftanikiem noszą jeszcze chustę płócienną w tym samym co on kolorze, którą związują z tyłu na karku w kształcie zwróconego w dół ściętego trójkąta. Najbardziej rzucającym się w oczy szczegółem ich stroju jest ciemna, wełniana czapeczka w kształcie szerokiej opaski, którą wiążą z tyłu, a na zwisające końce naszywa się szkarłatną materię, co sprawia wrażenie, jakby cała czapeczka była podbita. Czapeczka ma taki fason, że nie przykrywa włosów na czubku głowy. Niektóre kobiety noszą kawał białego płótna przytwierdzony do tej opaski, zmarszczony u góry i tworzący rodzaj czepka.”
Opis stroju kaszubskiego pochodzący z dziennika astronoma i matematyka Johanna Bernoulliego podróżującego po tych terenach w latach 1744-1800:
Ze strojem kaszubskim, podobnie jak z wieloma rzeczami dotyczącymi Kaszubów, jest sporo trudności. Już w XIX w. na wsiach przestano stosować tradycyjne stroje, nosząc się z mieszczańska. Gdy po I wojnie światowej próbowano zrekonstruować tradycyjne ubiory, nie do końca było wiadomo, czy opowiadający mają na myśli typowe, czy przypadkowe cechy stroju. Najpopularniejszą wersję stworzyła siostra Majkowskiego -Franciszka, przy czym strój męski nie nawiązywał do żadnej tradycji ,zaś w stroju kobiecym koszulę i zapaskę ozdobiono haftami, czego Kaszubki bynajmniej nie znały. Po II wojnie światowej w oparciu o źródła naukowe z nieco lepszym, choć nie do końca zadowalającym, skutkiem zabrano się do odtworzenia tradycyjnego stroju Kaszubów. Poza tym, jak wiadomo, przez wieki strój ewoluował. Rodzaj ubioru i używanie różnych materiałów zależało też od pozycji i zamożności chłopów. Charakterystyczne dla stroju męskiego są: długa granatowa sukmana z szeregiem błyszczących guzików, kamizelka zapinana pod szyją i granatowe lub czarne płócienne spodnie wpuszczone w buty z cholewami. W zimie noszono baranią czapkę, którą można było spuszczać na uszy i kark. W nowszej wersji stroju latem noszono kapelusz przypominający cylinder, krótkie spodnie i płytkie trzewiki, długą ciemnozieloną kamizelę, koszulę z kołnierzykiem oraz czerwoną chustkę z białymi i zielonymi kwiatkami, nakładaną dookoła szyi i wiązaną pod brodą. W zimie zaś czapkę obszytą białym baranem i granatową kurtkę ze stojącym kołnierzem. Kobiety ubierały się w wiązane na czerwone tasiemki koszule, na które zakładały płócienne gorsety. Suto marszczone lub w późniejszych czasach klinowane, spódnice składały się z dwóch warstw – jednolitej wierzchniej i czasami wzorzystej spodniej. W ostatnim ćwierćwieczu XIX w. kobiety wkładały wełniano-lniane lub bawełniane brunatne lub granatowe spódnice, dziewczęta zaś niebieskie. Zamężna kobieta miała obszerny płócienny długi fartuch, zwykle ciemniejszy niż spódnica. W święta zakładała jedwabny ciemnozielony fartuch. Dziewczęta natomiast nosiły niewielkie białe płócienne fartuszki. W chłodne dni kobiety okrywały się sukmankami podobnymi do męskich, ale wciętymi w pasie. Na nogach nosiły wełniane pończochy i czarne sznurowane trzewiki sięgające kostek. W czasie uroczystości mężatki zakładały na wierzch aksamitne kasaki nawiązujące do mieszczańskich z XVIII w., odpowiadające kolorem ozdobnemu czepcowi.
Na co dzień kobiety najczęściej przykrywały głowę chustką, a mężatki również białymi czy kolorowymi czepkami, np. z perkalu. Odświętnie zakładano słynne bogato zdobione złotogłowia (złotnice), na które jednak mogły sobie pozwolić tylko bogate Kaszubki. Czepek najczęściej zrobiony z aksamitu, jedwabiu, rzadziej z brokatu, był niewielki, tak że denko kryło tył głowy a otok nie sięgał skroni. Wybierano niebieski, szafirowy, szmaragdowy, sepiowy, brunatnoczerwony czy czarny materiał, na którym wykonywano hafty złotymi, srebrnymi lub jedwabnymi nićmi. Typowy czepiec posiadał roślinny ornament, np. z kwiatem margerity, wyrastającym ze sztywnej łodygi na denku i symetrycznymi wiciami pełnymi listków i niewielkich tulipanków o zaokrąglonych płatkach na obrzeżu.
Dookoła otoku owijano chustkę, robiąc opaskę, którą wiązano na czole; do czepca przyczepiano także wiązane pod szyją wstążki.
Najnowsze komentarze