Władysławowo – Historia

Władysławowo

Herb miasta zawiera w górnym polu literę „W”, w którą wpisana jest korona, na dolnym zaś rybę w sieci.
Władysławowo to jedyne w Polsce nieistniejące miasto. Jeżeli spotkasz miejscowego i zapytasz go, gdzie mieszka, to usłyszysz „w Cetniewie” czy „w Hallerowie”.
Mieszkańcy oddalonych dzielnic: Karwi, Jastrzębiej Góry, Ostrowa, Chłapowa czy Chałup nie przyznają się do jakichkolwiek związków z Władysławowem. Widocznie fakt powstania miasta ze zlepku różnych wiosek nie utrwalił się jeszcze w świadomości autochtonów.
Miejscowość leży u samej nasady Mierzei Helskiej i znana jest nie tylko jako letnisko, ale także jako znaczny port rybacki, na terenie którego działa przedsiębiorstwo rybne. Tu można kupić najświeższe ryby, a także spróbować wędzonego dorsza czy marynowanego śledzia.
W rozległym Władysławowie, niezbyt szczęśliwie poprzecinanym drogami przelotowymi i linią kolejową, nie ma właściwie żadnych zabytków. Jest to nowoczesne miasto z nie do końca przemyślaną zabudową, składającą się głównie z willi o płaskich dachach oraz dużych ośrodków wczasowych. W ostatnich latach mieszkańcy zaczęli kultywować pamięć po gen. Józefie Hallerze, któremu letnisko zawdzięcza swoje istnienie.
Możesz tu jednak liczyć na sporo atrakcji, przyjemne spacery po okolicy oraz słońce i piaszczystą plażę.

Historia

Na dzisiejsze Władysławowo złożyły się stare rybackie osady Wielka Wieś, Cetniewo, Poczernino oraz międzywojenne kąpielisko Hallerowo i dzielnica portowa zwana Władysławowem.
Wielka Wieś pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z 1284 r. jako Vela Ves. Książę pomorski Mściwoj nadał ją Piotrowi Głabuszy, synowi podczaszego gdańskiego. W 1376 r. komtur gdański Walpot von Bassenheim przekazał wieś wiernemu rycerzowi Janowi Grobesprochen i jego spadkobiercom wraz z 30 włókami ziemi, nadając mu urząd sołtysa z obowiązkiem zasiedlenia osady.
W 1920 r. gen. Haller wraz z kilkoma innymi osobami zakupił 20 hektarów gruntów Cetniewa i Poczernina z zamiarem utworzenia kąpieliska. Powstała nowa stacja kolejowa, wznoszono nowoczesne wille, pensjonaty i hotele. Generał przekazał jedną parcelę pod budowę Domu jMauczyciela, a jedną z willi dla harcerstwa polskiego. Hallerowo cieszyło się tak dużą popularnością, że w 1921 r. musiało stąd odjechać trzystu dziewięciu gości, którzy nie znaleźli wolnych miejsc. W połowie lat 30. Konsorcjum Francusko-Polskie, które wznosiło także port gdyński, wybudowało niedaleko Wielkiej Wsi port rybacki. Otwarto go 4 maja 1938 r. i nazwano Władysławowem, na pamiątkę XVII-wiecznego fortu powstałego z inicjatywy króla Władysława IV w okolicach Chałup. W porcie cumowało kilka łodzi i 32 kutry. Po wojnie aż do lat 50. nadal używano nazwy Wielka Wieś. Potem mamy już do czynienia z Władysławowem, które otrzymało prawa miejskie w 1963 r.

„ … Szereg wili i hotelów, nawet kurhausy i restauracje, oraz urządzenia kąpielowe posiadają jeszcze z czasów niemieckich Puck, Hela, Orłowo i Gdynia. Porządny nocleg można dostać prawie w każdej wsi w gospodzie, a w wielu wsiach wynajmują Kaszubi mieszkania na lato, szczególnie w Gdyni, Orłowie, Oksywiu, Wielkiej Wsi i Karwi. W latach 1920-21 przedstawiały się polskie letniska nadmorskie bardzo prymitywnie, mieszkano w chatach rybackich, stołowano się w gospodach lub prowadzono własne gospodarstwo, dla którego było dość trudno o prowianty, specjalnych will dla letników, restauracji ani pensjonatów nie było z wyjątkiem Pucka, Gdyni i Heli. W roku 1922 powstało już sporo will, tu i ówdzie założono pensjonaty, a w roku 1923 wobec ogromnego napływu gości nad morze ruch budowlany ożywił się znacznie, szczególnie w Kamiennej Górze, koło Gdyni i na Jastrzębiej Górze koło Rozewia, a w każdej niemal wsi nadmorskiej powstał jeden lub kilka pensjonatów. Ich goście mieszkają wprawdzie w braku will w chatach rybackich wynajmowanych ryczałtem przez panie prowadzące pensjonaty, lecz wolni są od kłopotów prowadzenia własnego gospodarstwa… . W roku 1923 letniska nadmorskie w samym powiecie puckim posiadały wedle zestawień wydziału powiatowego frekwencję 15 261 gości…”

Orientacja

Władysławowo jest na tyle rozległą miejscowością, że z pewnością nie będziesz narzekać na brak ruchu. Centrum miasta wyznacza ulica Hallera (dawniej zwana 22 lipca), zamknięta od strony morza widocznym z daleka Domem Rybaka. Na drugim końcu ulicy znajdują się dworce PKP i PKS, tu także umieszczono plan miasta. Port rybacki leży na tyłach Domu Rybaka. Hallerowo rozciąga się po lewej stronie linii kolejowej, Cetniewo z Ośrodkiem Przygotowań Olimpijskich położone jest na zachód od Hallerowa.